Янги йил, Наврўз, ва бошқа байрамларни нишонлашнинг ҳукми

Расулаллоҳ с.а.в. пайғамбарликлари бошида шариатда ҳали аниқлик киритилмаган масалаларда аҳли китобларга тақлид қилар эдилар. Кейинчалик Ислом шаклланиб, мукаммал дин бўла бошлаганидан сўнг эса Набий с.а.в. барча умматларини яҳуд ва насороларга ўҳшамасликка, улардан фарқли бўлишга, улар қилган нарсаларни тескарисини қилишга қаттиқ буюрдилар ва ўзлари ҳам шунга амал қилдилар. Абу Ҳурайра р.а. дан ривоят қилинган ҳадисда Расулаллоҳ с.а.в. дедилар: “Яҳуд ва насоролар сочларининг оқини бўямайдилар, шунинг учун сизлар бунинг тескарисини қилинглар (яъни соч ва соқолларингизнинг оқини бўянг). (Имом Бухорий ривоятлар).

Расулуллох с.а.в дедилар: «Бошқаларга ÿхшаган кимсалар биздан эмасдир. Яхудий ва насронийларга ÿхшаманглар! Бас, яхудийларнинг саломи бармоқлар билан, насронийларники эса кафт билан ишора килишдир» («Сахихул-Жомеъ»: 5434).

Абу Ҳурайра р.а. ривоят қиладилар. Расулаллоҳ с.а.в.: “Умматим ўзидан илгаригиларнинг тариқатини қаричма-қарич, қалам-бақадам ўзлаштирмагунларига қадар қиёмат қоим бўлмайди!”, дедилар. “Ё Расулаллоҳ, форс ва румликлар сингари қавмларнинг тариқатлариними?”, дейишди. Жаноб Расулаллоҳ: “Улардан ўзгаларнинг ҳам!”, дедилар.

Абу Саид ал-Худрий ривоят қилган ҳадисда: “Биз ё Расулаллоҳ, яхудий ва насороларнинг ҳамми?” дедик. У зот: “Уларга  бўлмай, кимга?!”, дедилар”. дейилган.  (Бухорий ва Муслим ривоятлари)

Имом Муслимнинг ривоятида “… қаричма-қарич, қадам-бақадам узлаштирасилар, агар улар калтакесак кавагига кирса сизлар ҳам ўша ерга кириб кетасилар” зиёда қилинган.

Яъни Расулаллоҳ с.а.в. ўзини ислом умматидан санаган инсонларнинг яҳуд, насоро ва ҳатто кофир ва мушрикларнинг изидан кетиб қолиши башоратини бердилар, ва бу нарса қиёматнинг аломатлари эканлигини таъкидладилар.

Афсуски бугунги кунда биз бунинг ёрқин мисоли бўлиб турибмиз. Биз шунчаликка бориб етдикки ўзимизнинг жоҳилият давридан қолган байрамларимизни тиклаб олиб, камига жаханнам аҳли бўлган мушрик ва кофирларнинг байрамларини ҳам ўзимизники қилиб олдик.

Кўчага чиқсангиз ҳамма ёқда Янги йил, Валентин куни, 8 март, Навруз ва ҳоказо, мусулмонлар учун эса бу куфр байрамлари икки ийд байрамидан ҳам азиз бўлиб қолди, Астағфируллоҳ. Бизга Аллоҳ томонидан берилган муборак ҳайит кунларимизда аъза очиб, бел боғлаб турамиз, бошқалар эса байрам қилиш ўрнига таъзияма-таъзия юриш билан овора. Лекин кофирларнинг байрамларида эса ҳамма ёқда шоду-ҳуррамлик, ўйин-кулгу ва ҳаммасидан ачинарлиси эса ичкиликнинг мўл-кўл бўлиши.

Биродар мана шу дўзаҳ аҳлига тақлид қилиш, уларнинг байрамларини нишонлаш билан уларга эргашиб ортидан тўғри жаханнам қарига тушиб кетманг. Бир ақлингизни ишлатиб, ўзингизга-ўзингиз савол бериб кўринг: “Мен кимга тақлид қилаяпман? Аллоҳга осий бўлган, унинг ланаътига учраган, оҳиратда жазоси жаханнам бўлган кофир ва мушрикларгами? Бу билан улардан нима фарқим қолди?”

Расулаллоҳ с.а.в. дедилар “Кимки бировга тақлид қилса, ўзи ҳам ўшалардан бўлибди” (Абу Довуд ривояти)

Аслида уламолар бундай кунларда нафақат байрам қилиш балки бу кунларни нишонлётганларни бу байрамлар билан қутлашни ҳам ҳаром деганлар.

Шайх Муҳаммад Солиҳ Ал Мунажжид қуйдаги гапларни айтадилар: “Кофирларни янги йил, рождество ва шу каби бошқа байрамлари билан қутлаш ёки улар сизни қутлаганда уларга жавоб қилиш ҳаромдир, сабаби бу байрамлар бизнинг динимизда йўқ ва уларга жавоб қилиш билан биз бу байрамлар тўғри эканлигини тасдиқлаб қўямиз”.

Яъни мушрик ва кофирларни уларнинг байрамлари билан қутлаш билан биз бу куфр байрамлари тўғри ва жоиз эканлигини тасдиқлаган бўламиз. Афсуски бизнинг юртимизда табриклаш уёқда турсин бу байрамларни кофирлар билан қўшилишиб нишонланадиган бўлиб кетди.

Шайх Ибн Усаймин (Аллоҳ у кишини ўз раҳматига олсин) бу ҳақида шундай деганлар:

“Кофирларни рождество ёки бошқа байрамлар билан қутлашнинг ҳаромлигини аксар уламо иттифоқ қилганлар. Ибн Ал Қоййим ўзининг Аҳкаам ал-Зиммаҳ китобларида қуйидаги гапларни келтирадилар: “Кофирларни уларнинг байрамларида қутлаш барча олимларнинг назарида ҳаромдир, ҳамда уларга “Байрамингиз билан табриклайман” ёки “Байрамларни яҳши ўтказинг” ва шу каби сўзларни айтиш ҳам ҳаром.Буни айтган (мусулмон) куфрдан кутулса-да, харомдан кутула олмайди. Бу ҳудди бировни ҳоч (крест) га сажда қилганида қутлашдек, балки ундан ҳам ёмонроқ ишдир. Бировни ароқ ичгани учун ёки одам ўлдиргани учун, зино қилгани учун ва ҳоказолар учун қутлаш қанчалик катта гуноҳ бўлса, бу байрамлар билан қутлаш ҳам ҳудди шу кабидир. Ўз динини ҳурмат қилмайдиган инсонлар кўпинча мана шу ҳатога йўл қўядилар, улар қилаётган ишининг қанчалик улкан гуноҳ эканлигини англамайдилар. Бошқаларни Аллоҳга осий бўлгани учун ёки бидъат ва куфр амали қилгани учун табриклаган инсон Аллоҳнинг ғазабига мубтало бўлади.” (1/205, 206)

Демак кофирларни бу байрамлар билан қутлаш ҳаром экан, бу билан биз уларнинг байрамлари ва уларнинг тутган йўли тўғри эканлигини тасдиқлаган бўламиз. Дилида бу байрамлар нотўғри ва залолат эканлигини билиб туриб ҳам шундай қилиш мумкин эмас.

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда марҳамат қилиб айтади:

Агар куфр келтирсангиз, албатта, Аллоҳ сиздан беҳожатдир. У ўз бандаларининг кофир бўлишига рози бўлмас. Агар Унга шукр келтирсангиз, сиздан рози бўлур… (Зумар сураси, 7-оят)

Бугунги кунда Мен сизнинг динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сизга Исломни дин деб рози бўлдим. (Моида сураси, 3-оят)

Демак уларни бу кунларда қутлаш ҳаром экан, улар ким бўлишидан қатъий назар, ҳамксабингизми, қўшнингизми ва ҳоказо.

Агар улар сизни бу кунларда қутлашса уларга жавоб берманг, сабаби бу мусулмонларнинг байрами эмас ва Аллоҳ бу байрамларни қабул қилмаган. Аслида ўша байрамлар уларнинг динидаги бидъат амаллардир, ва агарки улар тўғри бўлган тақдирда ҳам Аллоҳ томонидан Муҳаммад с.а.в. орқали одамзотга туширилган Ислом келиши билан бекор қилингандир. Аллоҳ таоло айтади:

Ким Исломдан бошқа динни хоҳласа, бас, ундан бу ҳаргиз қабул қилинмас ва у охиратда зиён кўргувчилардан бўладир. (Оли Имон сураси, 85-оят)

Шунингдек бу кунларда кофирлар томонидан ўтказиладиган маросимларда қатнашиш ҳам ҳаромдир, аслида бу уларни табриклагдан ҳам кўра улканроқ гуноҳдир.

Бу байрамларда кофирларга тақлид қилиб дастурхонлар ёзиш, бир-бирига совға улашиш, ширинликлар ва таомлар тарқатиш ёки бу кунларни дам олиш куни қилиб белгилаш эса мутлақ ҳаром бўлган амаллардандир. Расулаллоҳ с.а.в. дедилар: “Кимки бировга тақлид қилса, ўзи ҳам ўшалардан бўлибди” (Абу Довуд ривояти). Шайх ул-Ислом Ибн Таймия ушбу гапларни айтган эканлар: “Кофирларга уларнинг байрамлари кунлари тақлид қилиш билан инсон уларнинг ботил эътиқоди ва куфр амаллари унга ҳам ёқишини кўрсатади, ва кофирларга мусулмонларни йўлдан уришда ва адаштиришда ҳамда уларни камситишига имконият очиб беради”.

Мажмуъ ал-Фатава ал-Шайх Ибн Усаймин, 3/44, 3/369

Ўзимизнинг Исломий байрамларимиз бўлган, Аллоҳ томонидан бизга юборилган муборак Ҳайит кунлари қолиб, бизга ҳеч қандай алоқаси бўлмаган куфр ва залолатга кетган жаханнам аҳлининг байрамларини ўзлаштириш билан ана ўшалардан бўлиб қолишдан Аллоҳнинг ўзи асрасин.

Шуни таъкидлаш керакки бу нарса фақатгина яҳуд, насоро ва бошқа куфрга кетган миллатлар байрамларигагина эмас балки ўзимизнинг “қадимий”, “миллий” байрамларимизга ҳам тегишлидир. Абдуллоҳ Ибн ал-Ос ривоят қилади: “Кимки мушриклар юртида яшаб уларнинг Навруз ва Маҳражаан байрамларини нишонласа, ва ўлгунига қадар уларга бунда тақлид қилса, қайта тирилиш кунида ютказганлардан бўлади”. Бошқа ривоятда эса “Кимки Араб бўлмаган юртларда яшаб уларнинг янги йили ва байрамларини нишонласа, ва ўлгунига қадар уларга тақлид қилса, қайта тирилганда ўшалар билан бирга бўлади” дейилади. (Байҳақий ривояти)

Ханафий мазхабига мансуб шайх мулло Алий ал-Корий раҳимаҳуллоҳ шундай деди: «Наврÿз байрами куни мажусийга бир тухумни совға қилган одам кофир бÿлади. Чунки у мажусийнинг куфри ва залолатига ёрдам берди ёки совға бериши билан уларга ÿхшади. Баъзилар: «Мусулмон Наврÿз байрамида мусулмонга совга берса кофир бÿлмайди» демоқдалар. Бу сÿзга диққат этиш керак. Чунки бу ишда мажусийларга ÿхшашлик бордир. Табиийки, қасдсиз (билмай) Наврÿз байрамига келиб қолган одамнинг хукми фарқлидир».

«Мажмаун-Навазил» китобада шундай дейилган: «Мажусийлар Наврÿз байрамида тÿпланганида мусулмон: «Қандай яхши йÿл топишибди!» деса кофир бÿлади, дейилган. Нега? Чунки у Ислом одатларини қабохатга чиқаришни кафолатлаш билан бирга, куфр тузукларини мақтамокда».

«ал-Фатава ас-Сугро» китобида шундай дейилган: «Наврÿз куни илгари одатланмаган нарсани Наврÿз байрамини улуғлаб сотиб олган киши катта гунохни қилиб, кофир бÿлади. Чунки у кофирларнинг байрамларини улуғлади» (Имом Аъзам рахимахуллохнинг «ал-Фикхул-Акбар» китобига ёзилган шарх: 186).

Аллоҳ таоло барчамизни куфр аҳлига тақлид қилишдан, қиёмат куни ва жаханнамда улар билан бирга бўлишдан ўзи сақласин.

Манбаъа

• Обидхон қори, “Ғайри динларга яхшилик қилиш дегани нимани англатади? Уларнинг байрами билан табриклаш жоизми?”
• Обидхон қори, “Янги йил учун дастурхон ёзиш мумкинми?”
• Шайх Мухаммад Солиҳ Ал Мунажжид, “Should he respond to non-Muslims when they wish him a Happy New Year?”
• Шайх Ибн Усаймин, “Ruling on celebrating non-Muslim holidays and congratulating them”
• Абдуллоҳ ибн Абдулҳамид ал-Асарий, “Янги йилни қутлаш" (www.islamnuri.com таржимаси)